Prof. Dr. Sezai Bedrettin Tümay Bilim Ödülü:
Fakültemiz Çocuk Metabolizma Bilim Dalı’ndan
Merve KOÇ YEKEDÜZ, Fatma Tuba EMİNOĞLU ve proje ekibine armağan edildi.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Metabolizma Bilim Dalı’nın ve Ankara Üniversitesi Nadir Hastalıklar Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin ortak projesi olan, Merve KOÇ YEKEDÜZ, Fatma Tuba EMİNOĞLU ve araştırma ekibi Gülçin BİLİCEN YARENCİ, Muhammet TAŞ, Nilüfer OKUR tarafından yürütülen “Enhancing Clinical Decision-Making: Scenario-Based Patient Simulation Study Using QR Code-Based Algorithms for the Management of Acute Intoxication-Type Inborn Errors of Metabolism” isimli araştırma Prof. Dr. Sezai Bedrettin Tümay Bilim Ödülü’ne layık görüldü. Araştırma ekibi, pediatrik bakımda QR kod tabanlı algoritmaların acil müdahale süreçlerine entegrasyonu üzerine gerçekleştirdikleri çalışma ile sağlık alanında önemli bir başarı elde etti. Geliştirilen bu algoritmalar, kritik durumdaki çocuk hastalar için acil müdahale süreçlerini iyileştirerek, yaşam kurtarma şansını artırmayı hedefliyor.
Pediatrik bakımda, akut intoksikasyon tipi metabolik hastalıkların yönetimi olağanüstü zorluklar sunmaktadır. Bu nadir ve karmaşık hastalıkların akut atak yönetimi, deneyimli doktorları bile doğru acil tedavi sağlama konusunda zorluklarla karşı karşıya bırakabilir. Araştırma, QR kod tabanlı algoritmaların klinik uygulamalara entegrasyonunu araştırarak, kritik vakalarda hayat kurtarıcı bir dokunuş vaat etmektedir. Bu sadece akademik bir çalışma değil; aynı zamanda kısa ve uzun vadede hasta prognozunu değiştirme potansiyeline sahip, ülkemizin ulaşamadığı bölgelerde ileri düzey tıbbi bakımın yaygınlaşmasına katkıda bulunacak hayati bir ilerlemedir. Projenin amacı, uzmanlık alanlarının sınırlı olduğu illerde, genel pediatristlerin acil servislerde kalıtsal metabolik hastalık tanılı çocuklarımızın hayatta kalma mücadelesi verdikleri kritik altın saatlerde etkin bir şekilde müdahale edebilmelerine katkı sağlamaktır.
Araştırma, senaryo bazlı simülasyonlar ve QR kod tabanlı algoritmaların kullanılması yoluyla klinik karar verme süreçlerini geliştirmeyi hedeflemiştir. Bu çalışma, metodolojik yenilikleriyle olduğu kadar, hasta bakımındaki potansiyel etkisiyle de büyük önem taşımaktadır. 113 pediatrik uzmanlık öğrencisinin katıldığı araştırmanın bulguları, geleneksel yaklaşımlardan teknoloji destekli bir modele geçişin, teşhis doğruluğunu ve tedavi etkinliğini önemli ölçüde artırdığını göstermektedir.
Projenin Anlam Katan Bulguları
· Gelişmiş Karar Verme: QR kod algoritmalarını kullanmadan önce, katılımcıların %77.9’u doğru acil tedavi yaklaşımlarını belirlemiştir. QR kod desteği sonrası bu oran %97.3’e çıkarak önemli bir iyileşme göstermiştir (p<0.001).
· Artan Tanı Doğruluğu: Ön bilgiye dayalı ön tanı koyma oranı %79.6’dan %88.5’e yükselmiş, bu da algoritmanın bilgi eksikliklerini gidermedeki rolünü vurgulamaktadır (p=0.050).
· Optimal Tedavi Sıralamaları: QR kod desteğiyle doğru ve tam tedavi sıralamaları sağlama oranı %0.9’dan %81.4’e çıkmıştır (p<0.001).
· Kritik Müdahale Kararları: Hemodiyaliz başlatma kararı, QR kod algoritmalarıyla %81.4’ten %95.6’ya yükselmiştir (p<0.001).
· Yüksek Memnuniyet: Katılımcıların %92.0’si QR kod algoritmasından memnuniyetini ifade etmiş ve 100 üzerinden ortalama 93.3 puan vermiştir.
Bu bulgular, projenin pediatrik acil durumlarda karar verme süreçlerini geliştirme ve hasta bakım kalitesini artırma potansiyelini açıkça ortaya koymaktadır. Bu proje, yalnızca bilimsel bir yenilik değil, aynı zamanda Türkiye’deki sağlık hizmetlerinin kalitesini artırma hedefiyle önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Proje ödülü, plastik QR kod basımları için kullanılacak ve Türkiye genelindeki çocuk acil servislerine hediye edilecektir.
Proje ekibi, QR kod ve algoritma uygulamalarının diğer pediatri alt disiplinlerinde de yaygınlaşmasını umuyor. Bu yenilik, ülkemizdeki sağlık hizmetlerinde erişimi ve etkinliği artırmayı hedefleyerek, pediatrik bakım alanında önemli bir dönüşüm yaratma potansiyeli taşıyor.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Metabolizma Bilim Dalı’nı ve Ankara Üniversitesi Nadir Hastalıklar Uygulama ve Araştırma Merkezi’ni tebrik eder başarılarının devamını dileriz.